VKB | Vereniging Kerkrentmeesterlijk Beheer
VKB | Vereniging Kerkrentmeesterlijk Beheer
Menu

Zoek in:

Verhuur kerkgebouw

Waar gaat dit onderwerp over? ​

Veel kerkgebouwen en/of de bijbehorende zalen worden vooral op de zondagen en in de avonduren ingezet. Daarbuiten staat veel van het kerkelijk vastgoed dus leeg. Terwijl er ook allerhande groepen en (maatschappelijke) organisaties op zoek zijn naar goede en betaalbare groepsruimten. In sommige dorpen of wijken is de enige grote ontvangstruimte voor bijvoorbeeld inspraakavonden de kerkzaal. Kortom, hier liggen genoeg mogelijkheden om je kerkelijk vastgoed aan derden te verhuren. Tegelijk komt bij deze verhuur het nodige kijken waar je vooraf rekening mee moet houden. En niet onbelangrijk: het kan wel geld opleveren, maar er zijn ook kosten mee gemoeid, zoals de inzet van extra vrijwilligers en/of betaalde krachten en de kosten voor verwarming. In veel gevallen betekent dit dat optimaal verhuur boven maximaal verhuur gaat. 

 

Belangrijk om als college goed na te denken over de aanpak van verhuur van je gebouwen

Een extra inkomstenbron via de verhuur is mooi meegenomen, maar houdt rekening met de volgende aspecten/vragen: 

  • Aan wie willen we wel en aan wie willen we niet onze (kerk)zaal verhuren? Denk aan type activiteit (yoga, hardrock), maar ook aan type organisatie (politieke organisatie).  
  • Kiezen we voor elke partij die liefst tegen een commercieel tarief de (kerk)zaal huurt of zet je als kerk liever in op organisaties die dichtbij je eigen doelstelling staan, of jouw doelstelling zelfs verrijken, zoals maatschappelijke of interkerkelijke initiatieven, ook als dat tegen een wat lagere opbrengst gaat? 
  • Op welke momenten willen we geen verhuur en hebben in deze keuze de vrijwilligers/ (betaalde) beheerders ook nog inspraak?  
  • Hoe ga je om met evenementen op de zaterdag(avond) en/of zondag in relatie tot de zondagse viering in het gebouw? En hoe gaan we om met de verhuur aan derden als er sprake is van een calamiteit zoals een uitvaart van een gemeentelid? 
  • Hoe ver ga je met het aanbieden van catering en horeca-faciliteiten? En met het schenken van alcoholhoudende dranken aan derden? Voor veel activiteiten zijn niet alleen vergunningen maar ook het voldoen aan regelgeving en hygiëne-standaarden vereist. 

 

Wat moet je als kerkrentmeester doen/weten?

Uit het bovenstaande blijkt dat het bij verhuren van een kerkgebouw of kerkelijke zaalruimte met name gaat om bewustwording en om een helder communicatie, ook richting derden. Het vraagt om een concrete aanpak. Hoe om te gaan met wie je wel en niet kunt toelaten/weigeren, lees dan de bijlage (verhuur kerkelijke tarieven, 2016, met een uitgebreid juridisch excurs op dit punt). 

Wanneer er ruimten aan derden worden verhuurd, is het belangrijk dat de kerkelijke gemeente de faciliteiten biedt die redelijkerwijs verwacht mogen worden van verhuurders van vergaderruimten. Het gebouw moet voldoen aan alle veiligheidsaspecten die voor openbare ruimten gelden (Arbo, brandveiligheid, etc.).  Alleen wanneer een kerkelijke gemeente vergaderruimten kan bieden die voldoen aan deze eisen, kan op basis daarvan een tarief worden vastgesteld dat concurrerend met de omgeving is. Daarbij moet ook aandacht worden gegeven aan de verantwoordelijkheid voor de bhv (bedrijfshulpverlening) van zowel verhuurder als huurder (bijvoorbeeld bij huur zonder aanwezigheid van een gekwalificeerde koster/beheerder). Goed om ook na te gaan welke voorwaarden je eigen verzekeraar stelt aan de verhuur aan derden.   

Catering: wat kan wel en wat niet?

Het merendeel van de kerkgebouwen heeft als bestemming maatschappelijk. Dit omvat overheid, medisch, onderwijs, sociaal maatschappelijk, cultureel en religieus en vergelijkbare maatschappelijke doeleinden.  In het geval van deze kerkgebouwen is een horecavergunning (voor veel lokale overheden) in strijd met het bestemmingsplan. Additionele horeca is dan een optie en wordt vaak toegestaan/gedoogd. Een aantal voorwaarden: 

  • catering is in eigen beheer
  • de kerk vormt geen concurrentie voor horeca
  • catering is tijdens activiteiten, een uur voor en een uur na
  • (huwelijks)feesten zijn niet toegestaan (is niet medisch, onderwijs, sociaal maatschappelijk, cultureel en religieus, vormt (aanwijsbare) concurrentie voor horeca)

Een horecavergunning is niet nodig tijdens, voor en na, religieuze bijeenkomsten. 

Denk ook goed na over de hygiëne en voedselveiligheid (zie het artikel in Kerkbeheer #1 2024 hierover).

Tarieven verhuur 

  • Bij het vaststellen van tarieven is het ook van belang te weten welke tarieven anderen hanteren. Bij voorbeeld wat berekent de burgerlijke gemeente of de plaatselijke stichting voor beschikbaar stellen van vergelijkbare ruimten? Verder is het van belang om ook de grootte van de zaal hierin te betrekken. Meestal is er wel de beschikking over een kleine zaal (bijvoorbeeld tot maximaal 25 personen) en een grotere (kerk)zaal. Hieronder vind je een aantal modellen zoals deze door de Protestantse Gemeente Arnhem-Noord worden gehanteerd (overgenomen met toestemming). Deze word-documenten kunnen een goede basis zijn voor de aan de eigen situatie toegesneden modellen/formats.   

Belangrijk is de tarieven zoveel mogelijk in overeenstemming te brengen van die van de horeca. Anders is er sprake van ‘concurrentievervalsing’ met bestaande horeca in de omgeving. Dit geldt zowel voor de verhuur van zalen, maar zeker ook voor het schenken / bieden van consumpties. 

Meer weten?

 

Algemeen – visieontwikkeling op verhuur

Tarieven

Modellen verhuur, op basis van de informatie van de Protestantse Gemeente Arnhem-Noord (word-docs) 

Model huurovereenkomst en algemene voorwaarden voor het beschikbaar stellen of verhuren van kerkelijke gebouwen (VKB)

 

Uitgebreide handleiding rond exploitatie(monumentaal) gebruik kerkgebouw 

 

Hulp van VKB partners nodig?

Beheer verhuur uit handen nemen

Kerk&cetera

Beoordelen overeenkomst en juridisch advies

Van Kooten Advocaten

Laatste update: 31 mei 2024