Alweer bijna een decennium geleden maakte de NPO een prachtige serie interviews onder de titel: 5 jaar later…. Jeroen Pauw interviewde een aantal bekende Nederlanders. Vijf jaar lang werden deze interviews bewaard in een kluis. Na 5 jaar werden de gesprekspartners teruggevraagd. Fragmenten uit het gesprek van toen zijn de leidraad voor dit nieuwe gesprek. Het leverde niet alleen mooie interviews op, maar je zag ook hoe binnen een decennium er veel kon veranderen (onder andere door bepalende nieuwsfragmenten uit die periode), terwijl veel visies en wijsheden van gasten gelijk waren gebleven en zo hun waarde voor nu behielden.
100 jaar VKB jubileumboek…wijsheid voor de volgende eeuw?
Aan deze ‘5 jaar later’-interviews moest ik deze zomer terugdenken toen ik het jubileumboek ‘100 jaar VKB. Kerkbeheer tussen traditie en toekomst’ herlas. In het najaar van 2019 werd aan 31 personen uit kerkelijke gemeenten, VKB-(afdelings)bestuurders, classispredikanten en de leiding van de Protestantse Kerk in Nederland gevraagd naar hoe zij de toekomst van de kerk en welke uitdagingen zij voor het kerkbeheer zien. En wat dit alles aan vaardigheden vraagt van kerkrentmeesters en de VKB. Prachtige vragen, maar ik heb bij herlezing genoten van de wijsheden die in deze jubileumuitgave (uitgave in 2020) bijeengebracht zijn!
De meeste reacties hebben in de afgelopen bijna 5 jaar nauwelijks aan betekenis ingeboet. Terwijl er ook in 5 jaar tijd als gevolg van Covid19 en de oorlog in Oekraïne veel voor juist ook de kerk veranderd is, en dit in de interviews nog niet bekend was. Dat laatste bevestigt het beeld dat door bijvoorbeeld Covid19 wel veel in de versnelling is gegaan (veranderend kerkbezoek, digitalisering), maar tegelijk ook wel voorzien was en een patroon volgt dat daarvoor zich ook al manifesteerde.
Enkele wijsheden van toen voor nu…en morgen
Natuurlijk vond ik bij herlezing alle visies van de geïnterviewden op de toekomst van een zekere relevantie voor vandaag getuigen. Maar er sprongen er ook wel een aantal uit, waarvan ik dacht: nou, in de voorbije 5 jaar tijd hebben we de noodzaak wel gezien om het kerkbeheer anders in te richten, toch praten we er nu nog vooral over. Zijn we in die 5 jaar ook wel wat opgeschoten? Een zeker ongeduld dat zich al snel van mij meester maakt. Daarom nam ik mij voor om een paar inzichten hier in deze blog terug te geven aan de lezers. Opdat wij de inzichten niet vergeten…maar ook bedenken in moeilijke situaties: ‘Wij zijn de eersten niet…”
Ik ben wel benieuwd hoe kerkrentmeesters nu naar deze wijsheden kijken…5 jaar later dus. En misschien de bestuurders zelf…staan ze nog achter hun woorden? Is het nog prangender geworden? Of is het ingehaald door de huidige omstandigheden?
Wim Beekman, voormalig classispredikant, stelt: “De vrijwillige jaarlijkse bijdrage –‘het abonnement op de kerk’ – zal een steeds kleiner aandeel in de financiering van het kerkenwerk vormen. Mensen zullen anders met de kerk verbonden zijn.”
Rein Boersma, voorzitter van VKB Friesland: “De regionale samenwerking kan ook breder opgezet worden, zodat niet alleen beheer van gebouwen, maar ook van geld en land samengebracht wordt. Dit geeft mogelijkheden om de onderlinge solidariteit ook in financiële zin inhoud te geven.”
Arie van der Maas, classispredikant Delta: “Niet alles hoeft anders, laten we vooral blij zijn om en vreugde beleven aan wat er is. Er gebeurt nog altijd zoveel moois in de kerk. Dat is 60 procent van de waarheid, maar het is ook nodig na te denken over vernieuwing, 20 procent. En dan nog 20 procent van de waarheid is dat het goed is om te snoeien. […] Ruim gewoonten die geen vrucht meer dragen op om zuurstof te geven aan nieuwe kiemen.”
Zomaar een greep van drie uit de 31 bijdragen in het jubileumboek.
Goed om terug te blikken, kennis te bewaren en door te geven, maar natuurlijk ook steeds nieuwe kennis eraan toe te voegen. Zo blijft de kerk zelf ook fris, bij de tijd en ‘als nieuw’.
Nieuwsgierig geworden naar al deze visies en wijsheden?
Raadpleeg het jubileumboek digitaal of vraag het bij ons gratis aan (excl. verzendkosten, zolang de voorraad strekt) op info@kerkrentmeester.nl o.v.v. jubileumboek 5 jaar later.